Εάν κάποιος ακολουθήσει τον αριστερό δρόμο στην διασταύρωση του χωριού Πρίνος , μετά από περίπου 4 χιλιόμετρα θα φτάσει στο πρώτο Καζαβίτι, το Μικρό Καζαβίτι (Μικρός Πρίνος). Πεντακόσια μέτρα μετά, το Μεγάλο Καζαβίτι (Μεγάλος Πρίνος). Είναι ίσως τα πιο γραφικά χωριουδάκια της Θάσου, χτισμένα επάνω στις πλαγιές ενός λόφου, στο βάθος μιας κοιλάδας.
Σήμερα δυστυχώς, πολλά σπίτια έχουν αφεθεί στην εγκατάλειψη από τους ντόπιους κατοίκους που αναζήτησαν δουλειά και καλύτερη τύχη στα πεδινά του νησιού ή και μακριά απ’ αυτό. Αντιστέκονται στην μανία του χρόνου τα παλιά πέτρινα σπίτια του, με τους ξύλινους εξώστες και τα ζωγραφιστά ταβάνια που ανεβαίνουν κλιμακωτά μέσα από πυκνή πρασινάδα. Τον περασμένο αιώνα τα χωριά ονομάζονταν αντίστοιχα Παπάζ-μαχαλά και Τσιγκούρα.
Τα Καζαβίτια έζησαν λαμπρές εποχές τον καιρό που τα ορεινά χωριά είχαν περισσότερους κατοίκους και ήταν πιο ανεπτυγμένα λόγω της πειρατείας που λυμαίνονταν τις ακτές. Μάλιστα στο Μεγάλο Καζαβίτι λειτούργησε μια αρκετά σημαντική σχολή και η συνεισφορά της στον τόπο ήταν μεγάλη. Σήμερα, μπορεί κανείς να επισκεφθεί το Καζαβίτι και να θαυμάσει ό,τι έχει απομείνει από τα σχολειά τα παλιά αρχοντικά και τις εκκλησίες, αλλά προπάντως να ηρεμήσει και να ταξιδέψει με τους ήχους των αηδονιών και του τρεχούμενου νερού. Η φύση στην περιοχή αυτή είναι γενναιόδωρη κι έτσι το γραφικά Καζαβίτια είναι από τα πρώτα μέρη της Θάσου που επισκέπτονται οι τουρίστες. Εδώ, μπορεί κανείς να απολαύσει τον καφέ του στην πλατεία του χωριού, και να φάει στην ταβέρνα του Βασίλη, στην είσοδο του χωριού που είναι μακράν το ποιοτικότερο και καλύτερο φαγητό που μπορεί κανένας να έχει στο νησί. Πολλές ταβέρνες και καταλύμματα άνοιξαν στα δύο χωριά και λειτουργούν όλο τον χρόνο. Ιδιαίτερη μνία αξίζουν οι "Καστανιές" ενοικιαζόμενα με σεβασμό στην οικιστική παράδοση του Μικρού καζαβιτιού, και ο οικισμός μενίρ με την άριστη εκλεπτισμένη κουζίνα της Brasserie του.
Ας δούμε πως παρουσιάζει το χωριό ο πολιτιστικός σύλλογος του:
Η περιοχή κατοικήθηκε από τα αρχαία χρόνια. Αρκετοί πύργοι και άφθονα κεραμικά μαρτυρούν την εγκατάσταση κατοίκων από τον 4ο αιώνα π.Χ.
Πρόκειται για γεωργική-αγροτική εγκατάσταση σε μια περιοχή που φημίζονταν και εξακολουθεί να φημίζεται για τα αμπέλια της και το εκλεκτό κρασί που παρήγαγε, σχετικά πρόσφατα μάλιστα, ανακαλύφθηκε ένα εργαστήριο κατασκευής οξυπύθμενων αμφορέων για την αποθήκευση και μεταφορά κρασιού, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ.
Τον ίδιο γεωργικό-αγροτικό χαρακτήρα διατήρησε η περιοχή και στα μεταγενέστερα χρόνια και την κύρια σχέση της με τα αμπέλια και το κρασί φαίνεται να μαρτυρεί και η ονομασία «Καζαβίτι», που είναι λατινογενής και ετυμολογείται μάλλον από το casa=σπίτι και vitis=κληματαριά.
Όσον αφορά τα νεότερα χρόνια, οι οικισμοί πρέπει να δημιουργήθηκαν στις αρχές του 16ου αιώνα μ.Χ. Από τα μέσα του 17oυ αιώνα η έξαρση της πειρατείας αναγκάζει τους κατοίκους που κατοικούσαν ως τότε σε παραθαλάσσιους οικισμούς να μετακινηθούν στο εσωτερικό του νησιού.
Η μορφή με την οποία διασώζονται οι οικισμοί Μεγάλο και Μικρό Καζαβίτι μέχρι σήμερα είναι κυρίως του 19ου αιώνα, καθώς οι αρχαιότερες μαρτυρίες που έχουμε από επιγραφές σπιτιών είναι του 1806 και 1807. Τα σπίτια που διατηρούνται μέχρι σήμερα είναι του τύπου της λεγόμενης μακεδονικής αρχιτεκτονικής που έχτισαν μάστοροι από τη Δυτική Μακεδονία και τη Βόρειο Ήπειρο.
Οι οικισμοί Μεγάλο και Μικρό Καζαβίτι είναι από τους σημαντικότερους παραδοσιακούς οικισμούς της χώρας μας. Όμως λόγω της εγκατάλειψης από τους κατοίκους από το 1960 και μετά, παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα για τη γενικότερη λειτουργία και διατήρηση τους. Οι σημερινοί κάτοικοι τους είναι σε μεγάλο Βαθμό αλλοδαποί αλλά και ημεδαποί εκτός Θάσου, ενώ οι ντόπιοι κάτοικοι που διατήρησαν τα σπίτια τους είναι ελάχιστοι.
Η καταπληκτική φυσική θέση των οικισμών, η σπάνια χλωρίδα και πανίδα που περιβάλλει τους οικισμούς καθώς και η μεγάλη ιστορική και εθνική τους αξία επιβάλλουν την άμεση δραστηριοποίηση όλων των σχετικών φορέων για την επίλυση των σοβαρότατων προβλημάτων και τη διατήρηση αυτών των οικισμών στην παραδοσιακή τους μορφή.
Από το ημερολόγιο του 2002 του συλλόγου...